Arkadaslar, film indirirken, ya da yasal olarak aldigimiz ya da kiraladigimiz DVD ya da VCD’lerin üzerinde pek çok ibare görürüz. ( DivX / XviD, XVCD/XSVCD, DVDRip, TC, TS, NTSC/PAL, NFO, SUBBED - UNSUBBED … ) Bunlar nedir ve ne ise yarar? Onun hakkinda sizi bilgilendirmek istedim..KAMERA (CAM)
Kamera, genellikle dijital kameralarla yapilan sinema çekimleridir. Kamerayi sabitlemek için bazen üç ayakli sehpalardan kullanilir, ancak çogu zaman bu mümkün olmaz ve dolayisiyla kamera sallanir. Ayrica kameranin bulundugu yere bagli olarak ekran ortalanamiyabilinir, ve belli bir açidan görüntüyü kaydedilir. Eger düzgünce yerlestirilmisse, ekranda yazi oldugu için kesin birsey söylemek zor ancak çogu zaman bunlar ekranin üstünde ve altinda üçgen sinirlarla gözükürler. Ses ise, kamerayla tümlesik mikrofon araciligiyla kaydedilir, ve özellikle komedi filmlerinde, film sirasinda kahkahalar duyulabilir. Bu faktörler sonucunda görüntü ve ses kalitesi genellikle düsük olur, yalniz sansimiz yaver giderse sinemayi bos bulabilir ve temiz ses sinyallerini alabildigimiz bir çekim olusturabiliriz.
TELESYNC (TS)
Telesync, harici ses kaynagi kullanmasi disinda (genellikle bu harici ses, insan seslerinden uzak olan bir yerden, koltugun özel bir kismindan alinir) kamera ile ayni islevi görür.. Dogrudan bir ses kaynagi, iyi kalite bir ses kaynagi olacak diye bir kaide yoktur, özellikle birçok arkaplan gürültüsünün sese karistigini düsünecek olursak… Genellikle telesync, bos bir sinemada ya da profesyonel bir kamera yardimiyla projeksiyon odasindan- ki böylece daha iyi bir görüntü kalitesi elde edilir- kaydedilir. Kalite, çekimden çekime oldukça farkedebilir; onun için tüm filmi indirmek yerine, önce örnegini indirin. Telesync’ler yüksek oranda etiketlendirilmemis kameralardir..
TELECINE (TC)
Telesine makinesi, filmi dijital olarak makarasindan kopyalar. Ses ve görüntü çok iyidir, ama gerektirdigi teçhizati ve masrafi dolayisiyla telesineler pek yaygin degildir. Genellikle film, gerçek aspect oraninda olacaktir, bununla beraber 4:3 telesineler de mevcuttur. Buna en iyi örnek geçen sene kaydedilen JURASSIC PARK 3 TC’dir. Telesine, film sirasinda ekranda görüen bir zaman sayaci oldugu için zaman kodlamasiyla çakismaz..
SCREENER (SCR)
Bir filmin promosyon amaçli VHS kaseti, piyasaya çikmadan önce dükkanlara ve diger bazi yerlere gönderilir. Bir Screener, VHS kasedi formatindadir ve genellikle 4:3 (tam ekran) aspect oranina sahiptir. Bunun disinda genis ekran olanlari da bulunabilir. En büyük dezavantaji; ekranin altindan geçen ve telif haklari ile kopya-yazilim ihbari için telefon numarasinin yazdigi mesajdir.. Ayrica, eger kasedin seri numarasi ya da kasedin içine dogru bir çizgi var ise; bunlar genellikle siyah bir çizgi ile olmak üzere, o bölgenin üstü çizilerek bloke edilmelidir. Bu genellikle sadece birkaç saniyeliktir, fakat maalesef bazi kopyalarda bu olay tüm film boyunca sürer ve bazilari oldukça büyüktür. Kullanilan araç-gereçe bagli olarak, screener kalitesi-eger MASTER kopyasindan yapilmissa- mükemmel kaliteden, eger kalitesiz malzemenin kullanildigi eski bir VHS Kaydedicisi ile yapilmissa düsük kaliteye kadar degisir. Çogu screener VCD’e dönüstürülür, ancak bazi SVCD denemeleri de oldu ve bazilari VCD’ninkilerden daha kaliteli idi.
DVD-SCREENER (DVDscr)
Ayni sekilde screener’lardan bazilari DVD’ye dönüstürülür. DVD retail’lerin içerdigi bazi ekstralar disinda genellikle genis ekrandir(widescreen). Uyari mesajlari her zaman siyah kisimda olmayabilir; dolayisiyla bu, izleme zevkini bölebilir. Rip edenin yetenegine bagli olarak DVD Screener’lar çok iyi kalitede olabilir.
DVD Screener’lar genellikle SVCD ya da Divx/XviD formatlarina dönüstürülür.
DVDRip
Piyasaya sürülen DVD’nin son kopyasidir. Mümkünse bu, tekrar pre-retail(örnegin, Star Wars Episode 2) olarak piyasaya sürülür ve mükemmel kalitede olur. DVDRip’ler, SVCD ve DivX/XviD olarak yayimlanir.
VHSRip
Genellikle kaykay/spor videolari ve XXX gösterimleri olmak üzere retail VHS’den dönüstürülmüslerdir.
TVRip
Tv programlari; ya ag üzeri (dijital kablo/uydu dekoderleri araciligiyla cap edilenler daha uygundur) ya da gösterim öncesi -uydunun sebekeye programi birkaç gün önceden göndermesi(bazilarinda titresimler oluyor)- seklindedir. ‘WWF Raw Is War’ gibi ekstra bölümler içeren bazi progamlar ve kamera/yorum testleri ayrica rip dahilindedir. PDTV, dijital bir TV PCI kartindan cap edilir, bu genellikle iyi sonuç verir, öyle ki bazi gruplarin bunlari SVCD olarak yayinlama egilimleri görülmektedir. Bütün VCD/SVCD/SivX/Xvid ripleri TV görüntüsüyle desteklenmektedir.
STV
“Straight To Video. Was never released in theaters, and therefore a lot of sites do not allow these” Sinemalarda degil, yalniz DVD veya TV lerde gösterime sunulan filmlerdir. Örnegin Starship Troopers..
WORKPRINT (mbdx)
Workprint, henüz bitmeyen bir filmin kopyasidir. Filmde eksik sahneler ya da müzikler olabilir. Kalite mükemmelden, çok kötüye kadar degisir.. Bazi Workprint’ler son baskisindan oldukça farklidir (Men In Black’te yaratiklar ve oyuncular olmalari gereken yerde degillerdi) ve digerleri de ekstra sahneler içeriyor bile olabilir (Jay and Silent Bob). mbdx’ler, eger ki iyi kalite bir kopyasi edinilirse, koleksiyonda hos bir ilave versiyon islevi görebilir.
TVRip
Analog kaynakli TV-kartlari ile yapilmis kayitlar icin kullanilir.
DVBRip
Dijital kartlarla yapilan kayitlar icin kullanilmasi cok daha dogru olur
kalite nerdeyse DVDRip ile esdegerdedir. Bu yüzden TVRip ile DVBRip birbirine karistirilmamasi gerekir.
DVB
Digital video broadcast, türleri su sekildedir: DVB-S, DVB-C, DVB-T MPEGII olarak uydudan, kablodan hatta terestirik olarak bir cati veya oda anteni ile bizlere ulasir (DVB-T bazi Avrupa sehirleri icin gecerlidir) , rip olayini bir pci-karti ile inanilmaz bir sekilde kolaylastirir.
DivX Re-Enc
Divx re-enc, orjinalini VCD kaynagindan alan ve ufak boyutta bir DivX dosyasina re-encode edilen filmdir. Çogunlukla dosya paylasanlarda görülür, ve bunlar genellikle ‘Film.Ismi.Grup(1of2)’ seklinde etiketlenirler. Bu isi yapan gruplardan en bilinenleri; SMR ve TND’dir. Bunlar aslinda, eger bir filmin 200MB’lik kopyasina sahip olup olmama konusunda kararsiz degilseniz tabi, download etmeye degmezler. Genellikle uzak durun.
Watermarks (Filigranlar)
Birçok film Asya Silver’lari ve PDVD’lerden gelir ve sorumlu kisi tarafindan etiketlenir. Bu etiketleme genellikle bir harf/ilk harf veya genellikle köselerden birinde bulunan küçük bir logo seklinde olur. En meshurlari; “Z”,”A” ve “Glove” filigranlaridir.
Asian Silvers / PDVD
Bunlar, dogulu bootlegger’larin çikarttigi filmlerdir.. Genellikle bazi gruplar tarafindan, kendileri adina çikartmalari için satin alinirlar. Silver’lar çok ucuzdur, birçok ülkede mevcuttur ve yeni bir versiyonunu çikartmak da kolaydir. Bu yüzdendir ki, su anda bu isin içinde oldukça kisi var. Bunlarin çogunlugunu ise birkaç dagitimdan öteye gidemeyen küçük gruplar olusturur.
PDVD’ler ise DVD’ye konulan seyin aynilaridir. Çikartilabilir altyazilari vardir ve kalite olarak silver’lardan çok daha iyidirler. Normal bir DVD gibi rip edilirler, ancak VCD seklinde dagitilirlar.
VCD
VCD MPEG1 tabanli bir formattir. Sabit , 1150 kbit bitrate’e ve 352×240 çözünürlüge sahiptir. Genellikle düsük kalitede (KAMERA / TS / TC / VHS çekim / TV çekimi(analog) küçük boyut elde etme, tek cd’ye sigdirabilme amaçli kullanilir. VCD’ler ve SVCD’ler süreye dayalidir, yani bir diskin kapasitesinden daha büyük bir MPEG film gene de (süre sayesinde) 74 dakikalik bir CD’ye sigabilir.
SVCD
SVCD ise MPEG2 bazlidir (DVD gibi) ve 2500kbit’e kadar degisken(variable) bitrate degerlerine izin verir, ayrica 480×480 (NTSC) çözünürlüge sahiptir, ve oynatildigi zaman 4:3 görüntü oranini alir. Degisken bitrate’ten dolayi tek CD’ye sigacak uzunluk kesin bilinmemektedir, fakat genellkle 35-60 dakikanin bir CD’ye sigdigi görülmüstür. Degisken bitrate kullanarak SVCD yapimi sirasinda çoklu geçisler (multi-pass) kullanilirmasi önemlidir. Belki yapim süresi uzar, fakat sonuç daha net olur.
XVCD/XSVCD
Basit bir sekilde kurallara uymayan VCD’lerdir. Daha yüksek birate ve çözünürlük degeri alabilirler, ama sonuçta durum VCD’yi oynatacak makinenin kapasitesine baglidir. XVCD’ler ortalikta fazla görünmez, çünkü genellikle amaci internete yaymak degil de ev kullanimi için tercihtir.
DivX / XviD
DivX formati multimedya platformlari için tasarlanmistir. Iki codec kullanir: biri düsük hareket (low motion), öbürü ise yüksek hareket (high motion). Uzun süre önce yapilmis filmlerin çogu low-motion olarak yaratilmistir, ve high-motion da da problemler vardir. Iki codec arasindaki degisimleri saglayarak daha kaliteli sonuçlar elde edebilmek için SBC (Smart Bitrate Control-Akilli Bitrate Kontrolü) adli bir metod gelistirilmistir. Çok yüksek islem degeri ve karmasik alogoritmalar ile yapildigindan dolayi DivX filmlerin DVD Player’larda çalismalari su an için mümkün degildir. Fakat bazi firmalar su an DivX player ürünler üretiyor, hatta satiyorlar, fakat bu makineler de her yerde bulunmuyor. DÜZGÜN DivX’ler genellikle DVD’lerden rip edilmistir ve bir CD’ye 2 saatlik iyi kalite DivX sigdirilabilir. Farkli türde codec’ler mevcuttur, en ünlüleri Divx ile XviD dir.
CVD
CVD, CVD ile SVCD’nin bir kombinasyonudur. Genellikle bir çok DVD Player tarafindan desteklenirler. SVCD’nin MPEG’ bitrate’lerini destekler ama 352×480(NTSC) çözünürlügü kullanir, çünkü yatay çözünürlük fazla önemli sayilmaz. Su anda hiç bir grup CVD yayinlamamaktadir.
DVD-R
DVD-R, en popüler DVD yazma çözümüdür (DVD-RAM,DVD+R gibi farkli seçeneklerin arasindan siyrilir). Taraf basina 4.7 gb veri tasir, çift tarafli yazilabilir DVD’elr de mevcuttur, böylece tek diskte yaklasik 10 GB tasinabilir. SVCD ‘nin MPEG2 görüntüleri DVD-R’a yazilip izlenmeden önce dönüstürülmelidir. DVD’den DVD-R’a kopya yapmak da mümkündür, ama bazi durumlarda extralar/diller yer sorunu yaratmamalari açisindan kaldirilir.
MiniDVD
MiniDVD ile cDVD, DVD formatinin standart bir CDR/CDRW üzerinde olmasidir. Yüksek çözünürlük/bitrate degerlerinden dolayi bir MiniDVD diskine 18-21 dakikalik görüntü yazilabilir, fakat bu format sadece birkaç oynatici tarafindan desteklenir.
MKV
Matroska Video Avi /Ogm gibi bir dosya türüdür, RealMedia formatinin çok gelistirilmis seklidir esasen. Tek dosyada altyazi, film cover vs. çoklu seçeneklerde kodlanabilir fakat, donanim DiVX lerde desteklenmez. Pek çok sitede de tavsiye edilmez, güçlü bir donanim gerektirir.
Unrated : Normal filmde belirlenen sürelerden çok daha uzun veya biraz daha uzun olabilir.
Örneğin , bir filmin süresi normal şartlarda 95 dakika olsun.
Unrated versiyonlarda bu süre 97 dakikaya ya da 105-110 dakikalara veya daha fazlasına çıkabilir.
Ayrıca , Unrated sürümlerde kesilmiş sahnelere de yer verilmiş , herhangi bir sansür kesinlikle uygulanmamıştır.
O yüzden kanlı sahnelere veya cinsel içerikli sahnelere “fazlasıyla” rastladığınızda uyarmadı demeyin.
.
Director’s Cut : Çıkarılmış sahneler içerir. Yönetmen tarafından bizzat yapılır.
Yönetmenin sözlerine yer verilir.Tamamen yönetmen kesip biçmesi.
Yönetmen kendi isteği doğrultusunda filmi ayarlar.Sanki baştan düzenlenmiş gibi hissedersiniz.
.
Extended : Sinemalara çıkan filmlerde göremeyeceğiniz sahneleri bulunduruyor.
.
Anniversary Edition : Eskisiyle büyük farklar gözlemlemeyiz. Yeni sahneler sıklıkla eklenmez.
Zaten bir filmin 20.senesi falan olunca piyasaya çıkıyor.
.
Uncut : Unrated ile benzer nitelik taşır. Sinemalara girerken mesela cinsel içeriği ,
küfürü veya vahşeti/korku öğeleri nedeniyle bazı filmlere yaş sınırı konulduğunu görüyoruz.
Ancak UNCUT sürümlerde bu sınırlara neden olan sahneleri görebilirsiniz.
.
Theatrical Cut : Film sinemalarda nasıl gösterildiyse o şekilde.
.
Extended Uncut : Extended ve Uncut için verdiğim tanımlara bakın.
Sonra bu tanımların birleştirildiğini düşünün. İşte Extended Uncut o dur.
.
Special Edition : Kısaltması SE şeklinde verilir.
Bazı “özel” şeylerin ( sahne arkası konuşmalar ,kostümler vs) verilebileceği bir sürümdür.
.
Limited Edition : Kısaltması LE şeklinde belirtilir. Sınırlı sayıda piyasalara CD/DVD olarak çıktığının göstergesidir.
.
Alternate End’s : Alternatif son demek. Mesela bir filmin sonu kötü bitiyorsa , alternatif bir son çıkarılır bazı filmlere.
O sonda da iyi bitirirler filmi.
.
X264 : Yeni teknoloji bir sıkıştırma yöntemi kullanılıyor.
Bir çeşit çözücü.HD filmlerde görebilirsiniz.MKV uzantılı dosyaları barındırıyor genellikle.
Kodek türü denebilir.Bir ve birden çok altyazıyı videoya yapıştırmaz , tek bir dosya içinde barındırabilir.
Ancak altyazı senkronu yaparken ben çok zorlanmıştım bu X264'e. Bilmiyorum sizde nasıl olur ama.
X264 uzantılı dosyaları açabilmeniz için özel kodek veya kodek paketleri(K-lite önerimdir) bulundurmanız gerekiyor.
Forumumuzda X264 ile ilgili detaylı başlıklar bulunmakta.
.
HD-DVD : Yüksek kaliteli videolar için kullanılıyordu.
Ancak BluRay ile olan rekabetini kaybettiği için geliştirilmesi Toshiba tarafından durdurulmuştur.
Daha doğrusu Toshiba’nın HD sürücü vb ürünlerinin üretimini durdurması HD-DVD’yi yapan firmaların
rekabeti kaybettiklerini açıklamasıyla bu iş sona ermiştir.
.
Blu-ray : Yüksek kaydetme kapasitesiyle çok kaliteli videoların dağılması için kullanılan üstün bir teknoloji.
Riplenmemiş halinin BluRayDisc halinde sunulup boyutlarının 25 GB – 40 GB arasında değişebildiğini görebiliyoruz.
Yazılabilmesi için BluRay Yazıcı , BluRay Oynatıcı bir sürü ıvır zıvır gerekiyor.
BluRay’in riplenmiş ismi BRRip veya BDRip şeklinde geçebilir.
Boyutları küçük sayılabilecek(max 2.5 GB) ve Divx oynatıcıların dostu BRRip-AFR sunumlar var mesela
ya da 720P olarak geçen BluRayRipler var.
.
720P : High Definition yani çok yüksek kalitede video dosyalarıdır.
Çalıştırmak için iyi bir sisteme sahip olmak gerekir.
Eğer HD izleyecek ekipmanınız varsa izlenmesi oldukça keyiflidir.
Çözünürlüğü 1280×720'dir.Boyutları genelde 4 GB kadardır.
Ancak yüksek boyutlu olabilenleri de vardır.Filmdeki sahnelere , süresine göre her şey değişebilir.BluRay’den riplenmiştir.
.
1080P : 720P’den çok daha iyisini düşünün. Çözünürlüğün 1920×1080 olduğunu da unutmayın.Genellikle 8 GB kadar boyutu var.
Yine süreye , kaliteye , sahnelere vb faktörlere göre boyut değişilik gösterebilir.Orijinal BD’den riplenmiştir.
.
1080i : Yüksek çözünürlüklü video türü.Geniş ekran TV’lerde hep görüyoruz bu ifadeyi.
720P’ye göre çok daha keskin ve güzel görüntüler elimize veriyor. 16:9 ekranı da desteklemekte.AC3/DTS desteği de var.
.
VC1 : BluRay/720P/1080P sunumlarda görebileceğiniz bir terim.
Not: TorrentDestek.Net sitesinden alınmıştır. Yazının orjinal linki için tıklayın...